Vrijblijvend kennismaken
We nodigen je graag uit voor een kop koffie of thee. We nemen de tijd en luisteren naar jouw verhaal.
Angst
Bang zijn maakt heel erg deel uit van de ervaring van mens zijn. Het treedt op als reactie op realistisch te verwachten gevaar en is daarom een overlevingsinstinct. Als een gevaarlijk dier ons bijvoorbeeld confronteerde, is het waarschijnlijk dat we met angst zouden reageren. Deze reactie is belangrijk omdat het een hele reeks fysieke en gedragsveranderingen op gang brengt die uiteindelijk dienen om ons te beschermen. De ervaring van angst maakt deel uit van een overlevingsproces.
Wat is angst?
Het voelen van angst lijkt sterk op de ervaring van angst – het belangrijkste verschil is dat het gevoel van angst optreedt als er geen echt gevaar is. Dat wil zeggen, het individu kan denken dat ze in gevaar zijn, maar de realiteit is dat ze dat niet zijn. Om dit te illustreren, kun je denken aan de angst die je kunt voelen als je door een slecht verlichte steeg loopt. De persoon kan zich angstig voelen omdat hij een potentieel gevaar ziet. Dit betekent misschien niet dat er echt gevaar schuilt bij het lopen door dit specifieke steegje, maar wat de angstgevoelens veroorzaakt, is dat de persoon gelooft dat ze in gevaar zijn.
Daarom is het gevoel van angst en het ervaren angst in wezen hetzelfde, behalve dat er in het geval van angst voelen misschien geen echt gevaar is – de persoon is er van overtuigd dat er juist wel gevaar is.
Vechten of vluchten
Het is belangrijk om volledig te begrijpen hoe ons lichaam reageert op dreiging of gevaar, of dit nu echt of ingebeeld is. Wanneer een persoon in gevaar is, of denkt dat hij of zij in gevaar is, treden er een aantal veranderingen op. Deze reactie wordt de vecht / vlucht-reactie genoemd. Zoals eerder uitgelegd, zullen we dat meestal doen wanneer we met gevaar worden geconfronteerd; vlucht uit de situatie, of sta op en vecht. Het kan ook voorkomen dat je ‘bevriest’. Het belangrijkste doel van de vecht / vlucht-reactie is om het individu te beschermen. Het is daarom belangrijk om te onthouden dat de ervaring van angst op zichzelf niet schadelijk is. Wanneer de vecht- / vluchtreactie van een persoon wordt geactiveerd, worden drie belangrijke systemen beïnvloed.
Dit zijn de fysieke, cognitieve en gedragssystemen.
Fysieke veranderingen
Als we geloven dat we in gevaar zijn, ondergaat ons hele fysieke systeem enkele grote, tijdelijke veranderingen die bedoeld zijn om ons vermogen te vergroten om weg te rennen of op te staan en klaar te zijn om te vechten. Fysiek zenden de hersenen zodra er gevaar wordt waargenomen, een bericht naar ons autonome zenuwstelsel.
Ons autonome zenuwstelsel heeft twee secties: de sympathische tak en de parasympathische tak. Deze twee secties regelen de fysieke veranderingen die optreden in de vecht- / vluchtreactie. De sympathische tak is het deel dat de verschillende delen van het lichaam activeert om klaar te zijn voor actie. Wanneer de sympathische tak wordt geactiveerd, omvat deze alle delen van het lichaam en daarom ervaart de persoon fysieke veranderingen van top tot teen.
Om dingen in beweging te krijgen, laat het sympathische zenuwstelsel twee chemicaliën vrij uit de bijnieren op de nieren. Deze chemicaliën worden adrenaline en noradrenaline genoemd en zijn in feite boodschappers die dienen om de fysieke veranderingen voldoende lang vast te houden.
Fysieke symptomen
1. Een toename van de hartslag en de kracht van de hartslag
2. Een herverdeling van bloed uit gebieden die niet zo belangrijk zijn als de gebieden die dat wel zijn
3. Een toename van de snelheid en diepte van de ademhaling
4. Een toename van zweten
5. Verbreding van de pupillen van de ogen
6. Verminderde activiteit van het spijsverteringsstelsel
7. Spierspanning
Herstel van het lichaam
Zodra het onmiddellijke gevaar is afgenomen, begint het lichaam een proces van herstel terug naar een meer ontspannen toestand. Dit wordt opnieuw gecontroleerd door het autonome zenuwstelsel. Deze keer instrueert het de parasympathische tak om het proces te beginnen van het tegengaan van de sympathieke tak. Als gevolg hiervan begint de hartslag te vertragen, de ademhalingsfrequentie vertraagt, de lichaamstemperatuur begint te dalen en de spieren beginnen zich te ontspannen. Onderdeel van het herstelproces is dat de systemen niet meteen weer normaliseren. Sommige opwinding gaat door en dit is niet voor niets. In primitieve tijden, als een wild dier ons zou confronteren, zou het risicovol zijn om te ontspannen en niet op onze hoede te zijn zodra het dier zich begon terug te trekken. De kans dat het gevaar in zo’n geval aanhoudt, zorgt ervoor dat het lichaam voorbereid blijft op de kans om opnieuw gevaar te lopen.
Daarom blijven sommige resteffecten van de vecht / vlucht-reactie enige tijd bestaan en nemen ze slechts geleidelijk af. Dit kan ervoor zorgen dat het individu zich daarna enige tijd ‘ingespannen’ voelt. Dit helpt te begrijpen waarom mensen zich gedurende aanhoudende perioden angstig kunnen voelen als er geen duidelijke stressfactor aanwezig is.
Wat veroorzaakt angst?
De combinatie van factoren die ertoe leiden dat een persoon een angststoornis ontwikkelt, verschilt van persoon tot persoon. Er zijn echter enkele belangrijke factoren geïdentificeerd die vaak voorkomen bij patiënten. Deze factoren kunnen effectief worden onderverdeeld in biologische en psychologische oorzaken.
Biologische factoren
Er is een genetische factor in verband gebracht met de ontwikkeling van angststoornissen. Bij een obsessief-compulsieve stoornis bijvoorbeeld lijdt ook ongeveer 20% van de eerstegraads familieleden aan de aandoening. Over het algemeen is op basis van gezinsonderzoeken gesuggereerd dat individuen een kwetsbaarheid kunnen erven voor het ontwikkelen van een angststoornis.
Psychologische factoren
Het hebben van deze genetische kwetsbaarheid betekent niet dat die personen een angststoornis zullen ontwikkelen. Veel hangt af van de levensstijl van die persoon, de soorten stressfactoren in het leven die ze zijn tegengekomen en hun vroege leerproces. Als ons bijvoorbeeld is geleerd om als kind bang te zijn voor bepaalde neutrale situaties, kan het moeilijk worden om deze aangeleerde gedragspatronen te doven. Daarom hebben we mogelijk bepaalde denk- en gedragspatronen ontwikkeld die bijdragen aan de ontwikkeling van een angststoornis.